ماشین چی بخریم با 500 هزار تومان؟

"گزارشی از لیزینگ خودرو در ایران"

من یک حقوق بگیر معمولی هستم. گاهی دخل و خرج با هم می خواند و گاهی هم نه. چون حقوقم با افزایش قیمت ها یا به زبان اقتصادی، تورم های 18 و 20 و 30 درصدی کاری ندارد و هماهنگ نیست. همه بالا می روند و ترقی های چشمگیر دارند و می درخشند؛ اما این دریافتی ما گویی از این پیشرفت و ارتقا خیلی خوشش نمی آید. حالا یا خودش یا پرداخت کنندگان یا تعیین کنندگانش. اما ما در کنار این عایدی اندک، دلی داریم زیبا پسند و زیاده خواه که می گوید بعد از این همه سال کار کردن داشتن بعضی چیزها و دارایی ها حق تو است. حالا خانه و زمین پیش کش، حداقل یک خودرویی، چهارچرخی موتور دار، لوکس و آخرین مدل هم نبود، عیبی ندارد. طفلک به حداقل ها هم راضی است. مخصوصا وقتی این آگهی های رنگارنگ را می بیند، بیشتر وسوسه می شود. می گوید ببین این همه تسهیلات می دهند، خوب برو تو هم یکی بخر.
منظورش همین شرکت های لیزینگ است که هرجا چشم می چرخانی یکی را می بینی. از معمولی ترین ها تا گران ترین ها را تبلیغ می کنند. این آخری که پیامکش ساعت 3 صبح بود آمد، چوب حراج زده بودند به کمری با پیش قسط 120 میلیون ریال.
توان ما به آن نمی رسد؛ اما لیزینگ را برای همین ماهایی گذاشته اند که نمی توانیم دیگر.
لیزینگ در لغت به معنای اجاره اعتباری یا اجاره به شرط تملیک است. در این شرایط موجر پس از بازپرداخت ماهانه اجاره کالای خود، صاحب آن می شود.
نام و نشان شرکت های مختلف لیزینگ را که یا تحت نام شرکت های خودرو سازی فعالیت می کنند و یا به صورت خصوصی، از آگهی های اینترنتی تا در و دیوار شهر می توان پیدا کرد و یا حتی مراجعه حضوری به یکی از آنها. برخی فقط خودروهای خاص یک شرکت را می فروشند که بیشتر آنها تحت نام همان شرکت فعالیت می کنند و به اصطلاح نمایندگی فروش به صورت لیزینگ آن شرکت هستند.

خرید به صورت لیزینگ:

اولین آگهی، براساس آنچه در تبلیغش نوشته تنها نماینده لیزینگ شرکت خودروسازی .... است. دختری خوش اخلاق و جوان گوشی را برمی دارد.
- می خواستم ببینم با 500 هزار تومان چه خودرویی می توانم بخرم؟
دختر پغی می زند زیر خنده و می گوید: موتور هم نمی تونی بگیری. البته ببخشیدها؛ اما با این پول چیزی این جا براتون پیدا نمی شه.
- خب، اگر یک میلیون داشته باشم چی یا 1.5 میلیون تومان چی؟
- اینجا ارزان ترین خودرویی که می توانید به صورت لیزینگ خریداری کنید، وانت پیکان است. پیش پرداخت یک گانه سوزش دو میلیون و 200 هزار تومان و دوگانه سوزش سه میلیون و 300 هزار تومان است. 4.5 میلیون تومان هم تسهیلات دارد که در مدت 12، 24، 36 یا 48 ماه باید بازپرداخت کنید.

در صورتی که مایل به خرید این خودرو باشید، اگر بخواهید دین خود را 12 ماهه ادا یا پرداخت کنید، باید ماهانه مبلغ 414 هزار تومان بپردازید. شکل ارزان تر و طولانی تر آن نیز در شرایطی است که اقساط را در مدت 48 ماه و به میزان 137 هزار تومان بپردازید.

در کشورهایی با سیستم حکومتی کاپیتالیستی، برای افزایش قدرت خرید مردم، اعطای وام به آنها در نظر گرفته شد. در واقع اجاره به شرط تملیک. این اعتبارات در ابتدا توسط بانک ها پرداخت می شد و بعد از مدتی شرکت هایی نیز برای سهیم شدن در سود حاصل از بازپرداخت این وام ها تحت نام شرکت های لیزینگ ایجاد شدند.

شرکت بعدی یک شرکت خصوصی است. آقایی خیلی سریع آب پاکی را روی دستم می ریزد که اگر زیر چهار میلیون تومان پول داری، خیال خرید را از سرت بیرون کن.
در دستگاه نه چندان عریض و طویل ایشان تنها دو نوع خودرو برای خرید با حداقل دارایی وجود دارد. روآ و MVM. حداقل آورده هم باید چهار میلیون و 200 هزار تومان برای روآ و چهار میلیون و 300 هزار تومان برای ام وی ام باشد. به هر دوی این خودروها چهار میلیون و 500 هزار تومان تسهیلات تعلق می گیرد.
اقساط ماهانه روآ با قیمت تمام شده هشت میلیون و 140 هزار تومان، در حالت یک ساله، 418 هزار تومان و 153 هزار تومان برای دوره 48 ماهه است.

آخرین شرکت، تنها توصیه اش، خرید پراید بنزینی ساده سفید است؛ البته بعد از آن که پول هایم را جمع کردم و شد چهار میلیون و 600 هزار تومان برای پیش قسط یا پیش پرداخت. قیمت تمام شده این پراید هشت میلیون است و حداکثر طول مدت پرداخت اقساط، 36 ماه است که مبلغ آن می شود 132 هزار تومان در هر ماه. این خودرو سه سال بیمه بدنه و یک سال بیمه شخص ثالث نیز دارد. آقایی که مدیر این شرکت است، اعلام می کند در صورت داشتن تمام شرایط و کامل بودن پرونده، شما می توانید چهار روزه خودرویتان را تحویل بگیرید.

شرایط خرید به صورت لیزینگ:

در خرید خودرو به صورت لیزینگ، علاوه بر داشتن پول اولیه، نیازمند ضامن، سپردن سفته و یک چک به عنوان ضمانت هستید. ضامن باید کارمند شاغل یا بازنشسته که دارای فیش حقوقی است با کلیه اسناد و مدارکی که حقوق بگیری اش را ثابت می کند و یا کاسبی که دارای پروانه کسب است، باشد. ضامن ضمانت می کند که در صورت عدم پرداخت اقساط از سوی شما، شرکت با توافقی که با شرکت یا اداره ضامن کرده، از حقوق وی کسر شود.
همچنین، یک فقره چک به ارزش خودرو باید به شرکت بسپارید. و میزان مانده بهای خودرو را به علاوه درصدی که شرکت تعیین می کند به صورت سفته بپردازید. مثلا در مورد پراید باید چکی به ارزش پنج میلیون و 300 هزار تومان نیز نزد شرکت به امانت بگذارید. در این حالت پرونده خرید شما تکمیل شده و می توانید خودرویتان را تحویل بگیرید.

لیزینگ خصوصی و دولتی:

در جستجوهایی که برای خرید به صورت لیزینگ خواهید داشت، احتمالا با این عنوان برخورد خواهید کرد که برخی خود را دولتی می نامند و این دولتی بودن برایشان یک عنوان دهان پر کن نیز هست. مدیر یکی از شرکت های لیزینگ دولتی تفاوت را پشتوانه این دو نوع شرکت می داند.
- در شرکت های دولتی مشخص است که پشوانه آنها کجا است. گاهی اتفاق افتاده که بعد از پرداخت اقساط، شرکت خصوصی سند را به نام فرد نمی زند؛ اما در سیستم دولتی این اتفاق سابقه ندارد.
مدیر، یک شرکت خصوصی نیز تفاوت را در نوع تسهیلاتی می داند که این شرکت ها به مشتریانشان می دهند.
- شرکت های دولتی در نهایت خودروهایشان را در اقساط 12 تا 36 ماهه می فروشند؛ اما شرکت های خصوصی این زمان را تا 48 و حتی 60 ماه نیز افزایش می دهند. هر چند که پشتوانه مالی شرکت های دولتی را ندارند؛ اما برای جذب مشتری بیشتر این کار را می کنند.

فروش به صورت لیزینگ:

خودرو، تا چند سال پیش به عنوان یک کالای سرمایه ای محسوب می شد و خرید و فروش آن سودآور نیز بود؛ اما اکنون دیگر این طور نیست. یا یک کالای لوکس است اگر از نوع مدل بالا و یا خارجی اش باشد و یا کالایی مصرفی، اگر هر چهار چرخش سالم باشد و بی دردسر راه برود.
به هرحال این کالا چه سود آور باشد یا زیان ده، گاهی به دلایل مختلف از نیاز تا تغییر نوع آن، ممکن است برای فروش گذاشته شود. در شرایطی که فروشنده صاحب آن باشد و سند نیز به نامش، مشکلی وجود ندارد. با پیدا کردن خریدار و توافق بر سر قیمت، یک قولنامه و یک ثبت محضری می خواهد. اما در فروش خودروها به صورت لیزینگ، خودرو با تمام اقساطش فروخته می شود. یعنی بعد از تعیین قیمت، آن چه از اقساط باقی مانده از قیمت کلی کسر می شود و باقی مانده به موجر قبلی پرداخت می شود. این جریان خرید و فروش باید به اطلاع شرکت لیزینگ برسد. بعد از این، پرونده موجر قبلی به موجر جدید منتقل می شود؛ حتی ضامن وی. این شرایط نیازی به رضایت ضامن ندارد و او همچنان در مقابل شرکت از سوی موجر جدید، متعهد است.